अव्यवस्थित बजार र सडक पूर्वाधार दुर्घटनाको प्रमुख कारण
चैत ०९, २०७८
०८ चैत्र २०७८
सडक पूर्वाधार विकास र समृद्धिको मूख्य आधार हो । सडक पूर्वाधारले नै मानवजातिको आर्थिक तथा सामाजिक विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दैआएको छ । यसै मार्गबाट नै व्यापार व्यवसाय लगायत कैयौं मानवीय गतिविधिहरु सहज हुने भएकोले सडकलाई सभ्यता र समृद्धिको प्रमूख आधार पनि मानिन्छ। तर बढ्दो जनसंख्या वृद्धि, शहरीकरण एवं सवारी चापको अनुपातमा भीरकोटमा सडक विस्तार र सडक पूर्वाधारहरु निर्माण हुन सकिरहेको छैनन् । यसैगरी दिगो विकासका मर्म र भावनालाई कुल्चेर खनिएका ग्रामीण सडकले दुर्घटनाको जोखिम थप बढाएको छ।पालिकाका अधिकांश ग्रामीण सडकमा यात्रा गर्ने यात्रुहरू ज्यानको बाजी थापेर यात्रा गर्न बाध्य छ्न्।विगतका दिनहरुमा नाला एवं प्राविधिक ज्ञान र अनुभव विना खनिएका ग्रामीण सडकहरू र स्तरोन्नती गर्ने क्रममा समेत पक्की नाला विना बनाइएका सडकहरुको कारण वातावरण विनाश र कृषियोग्य जग्गालाई मरूभुमिकरण गर्न थप टेवा पुगेको छ।अव्यवस्थित सडक पूर्वाधार र सरोकारवाला निकायहरूको वेवास्ताका कारण सडक दुर्घटनाको जोखिम बढिरहेको छ।
भीरकोट नगरपालिका भित्र पर्ने सिद्धार्थ राजमार्ग पनि मापदण्ड मिचेर बनेका सहायक सडक संरचना, मापदण्ड मिचेर सडकको दायांँ बायांँ अव्यवस्थित रुपमा निर्माण गरिएका घर टहराहरु, सडकको छेउमा थुपारीएका निर्माण सामाग्रीहरुका कारण अव्यवस्थित र कुरुप बनेको छ ।व्यापारीहरुले आफ्ना व्यापारीक समानहरु सडक पेटीमा प्रर्दशन गर्नाले पनि सिद्धार्थ राजमार्ग सडक सांँगुरो मात्रै बनेको छैन दुर्घटनाको कारण समेत बन्दै गइरहेको छ। भीरकोट नगरपालिकाको केन्द्रबिन्दुमा रहेको बयरघारी बजार ब्यवस्थित बजार बन्ला भन्दा दिनानुदिन कुरुप बन्दै गइरहेको छ । बढ्दो जनसंख्या, शहरीकरण, अत्याधिक सवारी चाप, सवारी साधन प्रयोगकर्तामा सवारी नियम र ज्ञानको कमि, ट्राफिक नियमको उल्लंघन, सवारी साधनको कमजोर अवस्था, सडक प्रयोगकर्ताको लापरवाही, सवारी धनी वा चालकले आर्थिक प्रलोभनमा परि बढि यात्रुहरु बोक्ने, अव्यवस्थित सवारी पार्किङ्ग जस्ता लापरवाहीका कारणले भीरकोट नगरपालिकाको मुटु, मूख्य व्यापारीक केन्द्र बयरघारी बजार अव्यस्थितबजार मात्रै होइन दुर्घटनाको मूख्य केन्द्र विन्दु बनीरहेको छ । करिब १० लाख खर्च गरेर निर्माण गरेको भीरकोट बसपार्क प्रयोगमा आउनै सकेको छैन् । सर्वसाधारण, निजी यातायात व्यवसायी, उद्योगी व्यापारी साथै जनप्रतिनीधिहरुले नियमित रुपमै सडकमै सवारी पार्किङ गरेर बसपार्कलाई असफल बनाइसकेका छ्न्। हरेक सार्वजनिक कार्यक्रम नगरपालिकाले भीरकोट उद्योग वाणिज्यलाई विशेष स्थान दिन्छ तर व्यापारीहरू साथै उद्योग वाणिज्य संघको निष्कृयताका कारण बसपार्क असफल बनेको कुरामा दुइमत हुनै सक्दैन्।
मुख्य र सहायक सडकका चोक चोकमा अव्यवस्थित तरिकाले सवारी पार्किङ हुँदा पनि नगर प्रहरी र ट्राफिक प्रहरीले आफ्नो सकृयता देखाउन सकेका छैनन । स्थानीय सरकार र सरोकारवाला अन्य निकायहरूले स्रोत साधनको उपयोग प्रभावकारी रुपमा नगर्दा भएका नीतिनियम र कार्य योजनाहरु राम्रोसंँग कार्यान्वयन हुन सकिराखेका छैनन् । अत: दुर्घटना न्युनीकरणका लागि बढ्दो शहरीकरणलाई व्यवस्थित गर्नुपर्दछ। साथै सवारी चापलाई मध्यनजर गरी सडक पूर्वाधारको व्यवस्थित विकास र प्रयोगलाई पहिलो प्राथमिकता दिनुपर्छ। विकासका अन्य पूर्वाधारहरूको विकास गर्दा पनि दिगो विकासलाई प्राथमिकतामा राखिनुपर्छ । ट्राफिक प्रहरी सक्रिय र नागरिक सचेत नभएसम्म सडक पूर्वाधारको विकासले मात्र दुर्घटना न्यूनीकरण गर्न गाह्रो हुन्छ।सडक प्रयोगकर्ताहरुलाई सडक सुरक्षा सम्बन्धि सचेतना प्रदान गर्ने कार्यलाई स्थानीय सरकार, ट्राफिक प्रहरी, विद्यालयले उच्च महत्व दिनुपर्छ। केही कार्य योजना अनुसार काम शुरु भएपनि कार्यन्वयनको पक्ष अन्यन्तै फितलो रहेको छ । अहिले आएर सवारी दुर्घटना गम्भिर चुनौतिको विषय हुन गइरहेको छ ।
सफा, सुन्दर एवं व्यवस्थित सहर बनाउन र बढ्दो सवारी दुर्घटना न्युनिकरणका लागी पहल गर्न स्थानीय सरकार, उद्योग वाणिज्य संघ, जिल्ला ट्राफिक कार्यालय, नागरिक मंच, सडक विभाग लगायत सरोकारवाला सबै निकाय ब्युझनु आवश्यक छ।नागरिकहरूले ट्राफिक नियमहरुको पालना गरि धनजनको क्षति हुनबाट जोगिनु र जोगाउनु पर्दछ।
